Meditatie, verschenen in Confessioneel Credo, 20 oktober 2022
Laat hij mij kussenQ
Dat zijn de eerste woorden in Hooglied. Wie zegt dit, tegen wie, en wat is de bedoeling? Hooglied is een gedicht over de liefde. Dit bijbelboek is liefdespoëzie. Dat is opmerkelijk. Het draagt de naam “Hooglied”, maar letterlijk heet het: “Lied van de liederen”. En waarover gaat dit allermooiste lied? Over de liefde. Die liefde wordt bezongen door twee jonge mensen: een vrouw en een man. De vrouw heeft de huwbare leeftijd bereikt. In Israël was je dan een jaar of vijftien jaar oud. De jongen zal van haar leeftijd zijn. Niet dat dit twee concrete jonge mensen zijn. De dichter werkt met metaforen, zoals dat gebruikelijk is in poëzie. Hooglied is in feite één grote metafoor. Dit boek is een van de vier wijsheidsboeken in de Bijbel. Dat is al een aanwijzing wat het doel van Hooglied is: wijsheid bijbrengen over de liefde, onderwijs geven. Deze voorlichting ligt in het verlengde van de Tora, de eerste vijf boeken in de Bijbel.
Eerder deze maand werd een manifest gepubliceerd met als strekking: de seksuele voorlichting op scholen moet veel beter. Dit manifest was opgesteld door expertisecentrum seksualiteit Rutgers en 37 jongeren- en maatschappelijke organisaties. Zo moet seks niet alleen behandeld worden tijdens lessen biologie, maar moet er tijdens andere lessen veel meer ruimte komen met leerlingen te praten over respect, diversiteit en genot. Een gemiste kans is dat de opstellers kennelijk Hooglied niet kennen. De seksualiteit is een scheppingsgave. De Bijbel spreekt in Genesis 1-2 over het onderscheid man/vrouw, over de behoefte aan gemeenschap waarin de mens tot zijn bestemming komt, over liefde en trouw om een relatie te onderhouden en samen gelukkig te worden.
Juist daarover gaat Hooglied. Van de liefde wordt genoten, maar zij is niet eenvoudig. Seksualiteit heeft problematische kanten. Genderdysforie is een actuele kwestie. Als er ooit behoefte aan wijsheid is, is het vandaag. Er is veel teleurstelling, pijn, mislukking. Huwelijken stranden, relaties worden verbroken. Inmiddels groeit een groot aantal kinderen op in een gezin waarin hun biologische vader of moeder ontbreekt. Hooglied opent met dat de vrouw hartstochtelijk verlangt naar haar geliefde om bemind te worden. Wie de vrouw is of wat haar situatie is, we lezen er niets over. Wel weten we onmiddellijk wat zij wil, wat zij buiten adem begeert. Zij hunkert door haar vriend bemind te worden. Zij verlangt ernaar om intens te genieten en van zijn liefde bedwelmd te raken. Het gedicht begint ergens en het eindigt zonder iets van een afsluiting. Liefde is in Hooglied in uitvoering.